Programma Reclaim the Seeds 2017

zaterdag: workshops | kinderprogramma | actie | excursies | | zondag: excursies | lezing | meewerken

Zaterdag 4 maart - zadenbeurs en workshopprogramma

Aanvang markt en programma: 10:30. Einde: 16:45

Je hoeft je voor de workshops op zaterdag NIET op te geven. Dit programma vindt plaats in hetzelfde gebouw als de zadenruilbeurs. We vragen aan de deelnemers een donatie. Houd er rekening mee dat we dit allemaal vrijwillig organiseren, maar dat we wel kosten hebben!

Workshops

Het lijkt weer een boeiend workshopprogramma te worden! Hier een overzicht. Je kunt ook een pdf-file met het workshopprogramma downloaden en thuis eventueel vast uitprinten.

eerste ronde (11:00 - 12:30)

Schiet in zaad! Waarom zelf zaden kweken? (circusruimte)
Deze workshop van Patricia Boey (Zadenwerkgroep Velt) gaat over het zelf selecteren, oogsten, schonen en bewaren van zaden. Voor mensen die met eigen zaadwinning willen beginnen of pas zijn gestart. De workshop duurt ongeveer één uur, afhankelijk of er veel vragen uit het publiek komen.

Patenten op zaden (theaterruimte)
Steeds vaker vragen bedrijven patent (= octrooi) aan op natuurlijke eigenschappen van voedselgewassen zoals paprika, sla of broccoli. Deze eigenschappen komen van oorsprong uit de natuur en zijn via klassieke veredeling ingekruist in moderne rassen. Toch worden ze geclaimd als een uitvinding, met alle gevolgen van dien.
Gelukkig maken heel veel mensen zich zorgen over deze ontwikkeling. Onlangs kwam de Europese Commissie met een notitie waarin ze patenten op klassiek veredelde gewassen afwijst. Een volgende stap is dat deze notitie wordt omgezet in bindend beleid van het Europees Octrooi Bureau.
Tijdens de workshop gaat Maaike Raaijmakers, projectleider bij Bionext, in op de gevolgen van patenten op voedsel en de actuele politieke situatie. Daarnaast zal ze meer vertellen over de campagne "de grootste zaadbank van Nederland" om patenten op zaden een halt toe te roepen.

Landbouw en klimaatverandering (grafische ruimte)
In deze workshop onderzoeken Finn en Jonny van ASEED het verband tussen het industriële voedselsysteem en de klimaatverandering, vooral in Nederland, en ook de alternatieven die er hier zijn voor het industriële systeem. Doel: Mensen meer bewust maken van de bijdrage van het industriële voedselsyteem aan de klimaatverandering. We willen laten zien dat een nieuwe benadering van voedsel en landbouw, die bredere sociale en economische veranderingen vereist, onontkoombaar is als we de ergste effecten van de klimaatverandering willen ombuigen. Daarvoor is het nodig dat we inzien hoe groot de rol van Nederland is in de instandhouding van het industriële voedselsysteem.
Aan het eind van de workshop zal worden gesproken over de organisatie van het Food Autonomy Festival in Amsterdam (De voertaal van deze workshop is Engels.)

Bijzondere granen (atelierruimte)
Graan is graan. Of toch niet? Hoewel ze er voor veel mensen mogelijk hetzelfde uitzien bestaan er vele verschillende graansoorten en variëteiten. Deze zijn het resultaat van duizenden jaren landbouw en veredeling. Maar deze agrarische diversiteit loopt gevaar. In Nederland wordt bijna alleen nog maar graan voor veevoer geteeld.
Met mensen die bijna dagelijks met bijzondere granen bezig zijn zal worden gekeken naar mogelijkheden om de bestaande biodiversiteit te behouden en de speciale granen te verwerken en verkopen.
Met Ieke Dekker (Weizennotkomitee), Louis Dolmans (Doornik Natuurakkers) en
Theo Bastiaens (Stichting Behoud van Oude Graanrassen). De moderator heeft info over de Zeeuwse Vlegel.

tweede ronde (13:30 - 15:00)

The 15th Garden, een Syrisch netwerk van stadstuinen en seed savers (circusruimte)
Een speciale gast bij Reclaim the Seeds is Ansar Hevi. Zij zal een presentatie geven over The 15th Garden, een netwerk van onderop van samenwerkende stadstuinen in gebombardeerde, belegerde en geblokkeerde Syrische steden. Ook tuinen van families, boeren op het platteland en landbouwinitiatieven in vluchtelingenkampen in de buurlanden zijn onderdeel van het netwerk.
Als onderdeel van de 15th Garden worden in en rond Syrië nu zaadvaste zaden geruild en vermeerderd. Ook worden ervaringen met duurzame land- en tuinbouw en kennis over de gevaarlijke en misleidende beloften van de agribusiness uitgewisseld. Zonder sektarische onderverdeling is een beweging voor voedselsoevereiniteit opgebouwd en verdedigd. De 15th Garden is van mening dan van nu af aan voedselsoevereiniteit moet worden verdedigd. De 15th Garden is een integraal onderdeel van de de jonge Syrische samenleving die sinds 2011 opkomt in vele delen van Syrië die niet onder het gezag van de officiële regering.
In Europa worden informatiebijeenkomsten georganiseerd om een ander verhaal over Syrië te vertellen; geen verhaal van niet van terreur, bommen en vlucht, maar van zaden, zelfbeschikking, vrijheid en het geloof in sociale rechtvaardigheid en vrede, en hierdoor dus in een betere toekomst voor Syrië. De 15th Garden kreeg als snel steun uit de regio en van solidariteitsnetwerken in Europa. Groepen in Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italië en Zweden zijn begonnen met het inzamelen van biologische, zaadvaste zaden om naar mensen in de belegerde steden en getroffen gebieden in Syrië te sturen. Aan het eind van de presentatie tijdens Reclaim the Seeds zal worden gekeken hoe we in Nederland the 15th Garden zouden kunnen ondersteunen.

Agro-ecologie en voedselbossen (theaterruimte)
In het eerste deel van deze workshop wordt door Wouter van Eck (van Voedselbos Ketelbroek) ingegaan op de de kansen van voedselbossen voor duurzame voedselproductie. In een succesvol voedselbos worden landbouw en natuur gecombineerd, door een eetbaar systeem van meerjarige gewassen aan te leggen. Ecologische principes van een natuurlijk bos zijn hierbij leidend.
In het tweede deel gaan we naar buiten om kennis te maken met de praktijk (zie ronde 3).

Alle kleine beestjes helpen (grafische ruimte)
In de bodem leven talloze organismen zoals bacteriën, schimmels, protozoa, nematoden, mijten, slakken en wormen. En allemaal in verbijsterende aantallen en een onvoorstelbare diversiteit. Marc Siepman vertelt wat ze met elkaar te maken hebben en hoe je ze kunt helpen zodat ze jou kunnen helpen. Kijk voor meer informatie op marcsiepman.nl

Update over grote zaadbedrijven (atelierruimte)
Wereldwijd krijgt een handvol grote bedrijven steeds meer macht over de zadenmarkt. Bayer kocht Monsanto, Dow lijft Dupont in en Syngenta is nu in handen van ChemChina. Wat staat boeren en consumenten te wachten? Hoe kunnen we deze marktconcentratie stoppen en de biodiversiteit veilig stellen? Sonia, van ASEED en betrokken bij de organisatie van het Monsanto Tribunaal afgelopen oktober, presenteert eerst de stand van zaken en faciliteert daarna een discussie over mogelijke campagnes en vervolgstappen. (De voertaal van deze workshop is Engels.)

Wilde-plantenwandeling (buiten)
In de omgeving van de Vasim zal Leah Groeneweg (Bloemenpad) laten zien dat je in het wild ook heel wat eetbare planten kunt vinden. Zelfs in de stad en zelfs in maart. Verzamelen bij de ingang.

NB: Deze eerder aangekondigde lezing gaat niet door: Diverse nieuwe soorten gentech, wat moet je ermee?
Vaak worden ze 'new breeding techniques' genoemd, al die nieuwe manieren om gericht in te grijpen in het DNA van gewassen. Er is steeds meer mogelijk bij het creëren van nieuwe rassen. Maar hoe zit het met de mogelijke gevaren en de sociaal economische effecten? Wat zijn eigenlijk mogelijke redenen om deze technieken toe te staan en te gebruiken in de gangbare of zelf biologische landbouw? Zie hier een filmpje dat je een idee geeft wat er gaande is. Zoek op internet zelf naar CRISPR Cas.

derde ronde (15:15 - 16:45)

Regelgeving rond zaden (circusruimte)
De NAK (keuringsdienst) heeft instructies opgesteld voor zaadtelers. Wat zijn de voorschriften? Hoe moeten ze verpakt worden? Welke zaden mag je al dan niet vrij telen? Deze regels voor de normale teelt zijn streng en kostbaar voor de seed saver en kleine vermeerderaar. In Denemarken vallen 'kleine rassen' niet meer onder de EU-wetgeving. Hoe is dat hier en in andere landen?
De presentatie wordt verzorgd door Monique Wijn. Zij is in 2002 begonnen met het vermeerderen en verkopen van zaden. In 2013 was ze medeorganisator van Reclaim the Seeds in Haren, Groningen. Kort daarna is het Noordelijk Zadennetwerk opzet dat een jaarlijkse zadenmarkt organiseert, dit jaar in Drenthe.

Open Source, ook voor zaden een goed alternatief (theaterruimte)
Willy Douma van Hivos zal ons meer vertellen over hun werk aan zaaigoed voor kleine boeren in Afrika. Het overgrote deel van de boeren gebruikt zaden van vorig jaar, ruilt of koopt op de markt. De kwaliteit is slecht. De overheid en het grootste deel van de zaaigoedbedrijven kijkt echter niet naar ze om. Die zijn op zoek naar makkelijke markten. En ze zien patentering van zaden als een terechte bescherming voor bedrijven. Samen met kleinere zaaigoedbedrijven, boeren en overheid kijkt Hivos of open source seed systems een goed alternatief zijn: zaden blijven publiek eigendom, beschermd tegen privatisering en weer in de handen van boeren. Kunnen open source seed systemen boeren de broodnodige innovatie leveren?

Verkrijgbaarheid van divers biologisch plantgoed (grafische ruimte)
Het aantal biologische opkwekers van plantgoed is nu beperkt en dit geldt ook voor het assortiment. Hoe kunnen we er voor zorgen dat zowel de professionele tuinder als de particulier met een moestuin meer soorten plantgoed kunnen krijgen? Het gaat hierbij bijvoorbeeld om regionale, zaadvaste, robuuste of anderszins bijzondere gewassen. Een aantal tuinders en geïnteresseerden zullen over deze vragen van gedachten wisselen.
Er zal worden gekeken naar bestaande tuinders die als bezig zijn met de (kleinschalige) opkweek van zaadvast plantgoed. Daarnaast zal ook worden ingezoomd op de regio Nijmegen omdat hier met een aantal kleinschalige biologische tuinderijen ook wel wat mogelijk zou moeten zijn.
Een van de aanwezigen bij de discussie is Willem 't Hooft van Kwekerij A8 in Doorn. Hij kweekt al eigen plantgoed op, voor zichzelf en voor andere tuinders en particulieren

Vervolg van de workshop over de 15th Garden (atelierruimte)
In dit tweede deel van deze workshop kunnen alle deelnemers bespreken wat we in Nederland kunnen doen om dit Syrische netwerk van stadstuinen en seed savers te ondersteunen.

Vervolg workshop Agro-ecologie en voedselbossen (buiten)
Op 10 minuten lopen vanaf de VASIM wordt een jong voedselbos van ruim 1 hectare bezocht: Voedselbos Novio in Park West. Hierbij wordt door Wouter van Eck van Voedselbos Ketelbroek uitleg gegeven over het ontwerp. Vervolgens kan wie wil de handen uit de mouwen steken om samen met buurtbewoners van Werkgroep Groen Hees de aanplant af te ronden. Verzamelen bij de ingang.

zaterdag: workshops | kinderprogramma | actie | excursies | | zondag: excursies | lezing | meewerken

Doorlopend (kinder-)programma

Cityplot zal op zaterdag verschillende doorlopende activiteiten organiseren.

Bekijk hun wormen en zie hoe zij je keukenafval omzetten in goede compost.

Samen met kinderen gaan ze een Rangoli maken: een mooi patroon met verschillend gekleurde bonen en linzen. De volgende dag gaan de bonen in de soep voor de lunch voor de meewerkers aan het eetbare groen in Lent.

Ook kan je bij hen zaaibakjes maken van kranten en deze vullen met zaden. Je kan wat bakjes mee naar huis nemen voor je eigen tuin, balkon of vensterbank.

En je kunt weer zaadbommen maken. Deze met zaden gevulde kleiballen kunnen gebruikt worden voor het opfleuren van kale, saaie plekken in Nijmegen of thuis in je eigen wijk.

Bij de kraam van fruitkweker Floris kun je zien hoe fruitbomen worden geënt. Als je wilt kun je zelf ook meehelpen. Als je thuis nog een bijzondere of lekkere fruitboom hebt waar je er nog wel eentje van wilt hebben (bijvoorbeeld omdat hij al erg oud is) dan kun je een tak meebrengen om deze ter plekke op een nieuwe onderstam te laten zetten.

Je kunt ook even een frisse neus gaan halen. Vanaf De Vasim kun je een leuk rondje fietsen of lopen langs de Waal. Hiervoor hebben we een routebeschrijving gemaakt die ook bij de infobalie zal liggen.

Actie

Reclaim the Seeds 2017 staat in het teken van het verzet tegen patenten op gewassen. Dergelijke patenten zijn volgens de Europese wetgeving verboden, maar via technisch-juridische constructies wordt dit verbod steeds vaker omzeild. Hoe dit in zijn werk gaat is te lezen in 'Het is tijd om octrooien te stoppen' of de website no-patents-on-seeds.org Op meer dan 150 gewassen rust inmiddels een EU-patent, een verdere 1000 aanvragen zijn ingediend. Maar er zijn nu goede kansen om deze patenten tegen te houden. Wij gaan op 4 maart in Nijmegen duidelijk laten zien dat wij vinden dat iedereen toegang tot alle soorten gewassen moet kunnen hebben, en dat eigenschappen van natuurlijke en levende organismen niet geprivatiseerd mogen worden.

Bij de kraam van ASEED kun je de hele dag eigen buttons en protestbordjes tegen patenten maken. Tijdens de lunchpauze kan iedereen zich verzamelen bij een aantal grote spandoeken met een boodschap tegen patenten en zo gezamenlijk een duidelijk statement afgeven aan het Europees Octrooibureau. Noem het een flashmob, noem het een korte, indoor demonstratie, noem het wat je wilt, maar zorg dat je erbij bent! Liefst met je eigen creatieve boodschap.

De zadenmarkt

Het belangrijkste onderdeel van de dag blijft toch de markt waar vele bijzondere zaden, knollen en stekjes kunnen worden geruild, weggegeven of gekocht. Zo hopen we te stimuleren dat steeds meer mensen zelf zaden gaan winnen en uitwisselen. Elders op deze website staat een kramenoverzicht.

(Geen) filmprogramma

We hebben een hele lijst interessante documentaires over zaden en alles wat daar mee te maken heeft. Ze bieden ons een kijkje in levens en verhalen ver weg van ons eigen dagelijkse leven. Ze bieden ons de mogelijkheid om patronen te zijn in gebeurtenissen in de wereld. Zowel patronen van verwoesting en wanhoop als die van creatie en hoop. Maar omdat we verwachten dat iedereen het op 4 maart druk genoeg heeft met de markt, de workshops en conversaties met interessante mede-seedsavers hebben we besloten geen films te vertonen. Op de website van ASEED is wel het filmoverzicht met linkjes geplaatst zodat je later thuis alsnog wat kunt bekijken.

zaterdag: workshops | kinderprogramma | actie | excursies | | zondag: excursies | lezing | meewerken

Zondag 5 maart - meewerken en excursies

Zondag kan je meehelpen met het planten van fruit- en notenbomen en bessenstruiken bij de ecologische woongemeenschappen IEWAN en Eikpunt te Lent (dichtbij Nijmegen), onder leiding van Wouter van Eck, bekend van voedselbos Ketelbroek. Wouter zal de dag starten met een korte workshop over Permacultuur.

Tijden:
10:30 inloop en koffie
11:00 - 13:00 fietsexcursies (eerste ronde)
11:00 een korte inleiding permacultuur en werkinstructie (kom niet te laat)
11:45 aanvang van het (mee-)werken
13:00 lunch
14:00 verder werken
14:00 - 16:00 fietsexcursie (tweede ronde)
16:00 borrel

Afhankelijk van de drukte en het weer zal er gedurende de dag nog een lezing zijn over zaden en permacultuur.

Er komen 2 fietsexcursies van elk 2 uur: de ene gaat langs Cobomen en de Historische tuin; de ander langs Doornik natuurakkers en het tijdelijk volkstuincomplex De Lentse Aarde. Op iedere plaats krijg je toelichting van iemand die hierbij betrokken is. Als je mee wilt neem dan je eigen fiets mee of huur er een op het station.

Voor de zondag is het wel de bedoeling dat je je van te voren opgeeft. We willen graag weten op hoeveel helpende handen we ongeveer kunnen regelen en hoe druk de excursies zullen worden. Opgeven kan door een email te sturen naar zondag@reclaimtheseeds.nl.
Ook voor het zondagsprogramma vragen we deelnemers om een donatie.

Meer informatie volgt nog.

zaterdag: workshops | kinderprogramma | actie | excursies | | zondag: excursies | lezing | meewerken